พุทธวจน การเข้าถึง ฌาน 1 4

ฌาน กัมมัฏฐาน ๔๐ นั้น พวกที่เป นอารมณ ของฌาน ได แก กสิณ ๑๐ อสุภ ๑๐ อรูปฌาน ๔ รวมเป น ๒๔ ส วนพวกที่เป นอารมณ ของสมาธิ ได แก อนุสสติ ๑๐ อัปปมัญญา ๔ อาหาเรปฏิกูล ๑

ทุติยฌาน หรือ ฌาณ ๒ เป็น ๑ ใน รูปฌาณ ๔ มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะวิตกวิจารสงบไป ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุข เกิดแต่สมาธิอยู่ ฌาน ฌาน 4 ฌาน คือ ภาวะที่จิตสงบประณีต เป็นสมาธิแน่วแน่ เหนือกว่าสมาธิธรรมดา เมื่อพระภิกษุกระทำจิตให้สงบสงัด เป็นสมาธิละเอียดอ่อน ก็จะเข้าฌานระดับต่างๆ ไปตามลำดับๆ ดังที่พระสัมมา